Czym kierować się przy wyborze książek dla dzieci?

Jak zachęcić dziecko do zdobywania wiedzy i poszerzania słownictwa? Czytanie książek uchodzi za jeden z najskuteczniejszych sposobów. Książki mają zresztą nie tylko walor edukacyjny – dostarczają emocji, rozwijają wyobraźnię, pozwalają chociaż przez chwilę poczuć się jak bohater zupełnie innego świata.

Dzięki książkom dzieciom łatwiej odkryć, co je najbardziej interesuje. Czytając poznają rzeczywistość z różnych stron, co pomaga im kształtować własne opinie. Tylko czy każda podarowana przez rodziców książka spełni to zadanie? Każdego roku na rynku pojawiają się dziesiątki nowych tytułów, jak więc wybrać odpowiednią lekturę?

Co się nada do czytania?

Ogrom tytułów w księgarniach może oszołomić. Rodzic trafia do działu z literaturą dziecięcą, widzi półki zapełnione książkami po sam sufit i… kompletnie nie wie, po co sięgnąć. Książka powinna być wartościowa, to jasne, ale jak ocenić jej zawartość po okładce? W stacjonarnych księgarniach można jeszcze upatrzoną pozycję wziąć do ręki, rzucić okiem na treść i obrazki, nawet przeczytać kilka kartek, ale zamawiając książki przez internet ma się tylko krótki opis od wydawcy, a ten przecież zawsze będzie w bardzo entuzjastycznym tonie.

Gdzie zatem szukać wskazówek? Pomocne będą recenzje dziecięcych książek, które znaleźć można w prasie, na blogach parentingowych bądź na stronach poświęconych literaturze – trzeba przy tym zwrócić uwagę na renomę krytyka oraz jego doświadczenie w recenzowaniu książek dla dzieci, bo nie każda rekomendacja jest warta uwagi. Nagroda w konkursie literackim też jest cenną wskazówką – wyróżnione tytuły (albo nawet całe serie wydawnicze) prezentują zwykle wysoki poziom merytoryczny, nie zawierają kontrowersyjnych treści, są pięknie wydane i idealnie trafiają w gusta najmłodszych czytelników.

Z książkami jest o tyle bezpiecznie, że każdy tytuł, zanim znajdzie się w sprzedaży, jest weryfikowany przez różnych specjalistów, więc naprawdę rzadko trafiają się pozycje z szokującym czy szkodliwym przekazem. Nie są jednak rzadkością książki nudne i zwyczajnie słabe – to przeważnie bardzo tanie pozycje dostępne w supermarketach i często już po kiczowatej grafice można się zorientować, jaki poziom taka książka prezentuje.

Z drugiej strony, wysoka cena niekoniecznie jest gwarancją wysokiej jakości. Uważać trzeba zwłaszcza na książki edukacyjne i popularnonaukowe – nierzadko to pozycje pełne pięknych zdjęć i przykuwającej wzrok grafiki, za to tekstu jest niewiele, konkretnych informacji jeszcze mniej, natrafić za to można na liczne błędy językowe i merytoryczne. Krótko mówiąc, nim zdecydujemy się na zakup, potrzebna będzie wstępna rodzicielska weryfikacja i pomocne opinie z wiarygodnych źródeł.

Dobra, czyli jaka?

Język, jakim operują dzieci, zwłaszcza te bardzo małe, różni się od języka dorosłych, stąd i inny styl narracji w książkach. Sama tematyka czasami dorosłych dziwi, ale właśnie ciekawie skonstruowana książka może pomóc rodzicom w wyjaśnianiu niby oczywistych, ale jednak trudnych do opisania rzeczy, chociażby takich związanych z fizjologią człowieka.

Dobra książka pisana jest językiem przystępnym, nieco „dziecinnym”, ale przekazuje konkretne, przydatne w życiu informacje. I to już od rodzica zależy, jakie treści uzna za właściwe – każde dziecko ma swoją historię i swoją wrażliwość, a rodzice zwykle trafnie wyczuwają te emocje, co ułatwia im wybór odpowiedniej lektury. Generalnie pedagodzy odradzają książki pełne agresji i tragicznych wydarzeń, a te trudniejsze tematy powinny być poruszane w sposób adekwatny do wieku czytelnika, dlatego te poważniejsze dziecięce lektury warto wpierw przeczytać samemu, by się upewnić, że książka opowiada o tych wartościach, które chcemy przekazać dziecku.

Dobra znaczy także trafiająca w gust. Rodzic zawsze może podsuwać swoje propozycje, niemniej dziecko bardzo szybko zdradza swoje literackie upodobania i pod tym kątem można dobierać kolejne tytuły. Książka ma zaciekawić, wciągnąć w opowiadaną historię, sprowokować do stawiania pytań, rozbudzić wyobraźnię – jeśli dziecko nie może się oderwać od lektury i domaga się kolejnych opowieści, to znak, że podarowana książka była strzałem w dziesiątkę. A to ważny trop do dalszych poszukiwań wśród księgarskich półek.

Czy wiek ma znaczenie?

Wydawcy książek dla dzieci przeważnie umieszczają na okładkach informację o tym, do jakiej grupy wiekowej skierowany jest ten konkretny tytuł. To jednak nie jest jakieś sztywne kryterium, raczej tylko sugestia – dojrzały sześciolatek może bowiem odnaleźć przyjemność w czytaniu poważnych lektur, tak samo jak są nastolatkowie kochający książki o smokach i dinozaurach. Najważniejsze jest po prostu odkrycie, przy jakich książkach dziecko dobrze się bawi.

W przypadku najmniejszych dzieci, do dwóch lat, książka służy głównie jako zabawka – ma tylko obrazki, ciekawą formę, zrobiona jest z materiałów o efektownej fakturze. Tutaj uwagę należy zwrócić na to, czy te materiały są atestowane, jako że maluchy często biorą takie książeczki do buzi.

Dla dziecka trzyletniego można już kupić książkę z tekstem, najlepiej taką zrobioną z grubej tektury, która nie zniszczy się podczas jej przeglądania, nawet gdy mały czytelnik intensywnie będzie sprawdzał wytrzymałość stronic. Pod względem treści idealnie się sprawdzą krótkie, zabawne rymowanki, bajki i historyjki okraszone kolorowymi obrazkami.

Przedszkolakom do gustu przypadną trochę grubsze, bogato ilustrowane książki na przykład o zwierzętach albo cudach świata, oraz książki traktujące w zajmujący sposób o codziennych sytuacjach, z jakimi maluch ma już styczność – zakupy w supermarkecie, wizyta u lekarza, jak przechodzić przez ulicę. Dużą popularnością cieszą się książki detektywistyczne i z różnymi zagadkami oraz opowieści o rówieśnikach borykających się z problemami typowymi dla tego wieku. To dobry moment, by kupić pierwszą encyklopedię i atlas geograficzny, a jeśli dziecko jest mocno zainteresowane taką naukową tematyką, nie zaszkodzi sięgnąć po tytuł przeznaczony dla starszej grupy wiekowej.

Dziecko w wieku szkolnym czyta już samo i przyda się mu dość zróżnicowana biblioteczka, oczywiście z uwzględnieniem tematyki, która najbardziej je interesuje. Ważne jest, by książki miały wygodną do czytania czcionkę i przyjemną dlaoka szatę graficzną, co jeszcze bardziej zachęci do czytania. Pamiętajmy też, że nie każda literatura musi być bardzo ambitna – czytanie ma być przecież przyjemnością, a na szczęście jest wiele tytułów, które łączą w sobie humor i przygodę z walorami edukacyjnymi, jak chociażby kultowa seria z Mikołajkiem, którą można kupić na przykład w SMYKU.

A co ty o tym sądzisz?

Czytanie rozwija i dlatego rodzice tak starają się zachęcić swoje pociechy do sięgania po książki, ale ich wielką zaletą jest również to, że pomagają budować więź. Wspólne czytanie bajek zbliża – rodzic poświęca wtedy całą swoją uwagę dziecku, dzieli się z nim swoimi emocjami, odkrywa tajemnice otaczającego świata, można razem przeżywać fascynujące przygody i wymyślać własne opowieści.

Książki są znane z tego, że mają walor edukacyjny, nie chodzi jednak wyłącznie o treść zawartą na ich kartkach, ale też o to, co dziecko z lektury wyniosło. Co sądzi o bohaterach? Dlaczego ich lubi? Co go w tej historii zezłościło? Może samo postąpiłoby inaczej? Gdzie widzi dobro, a gdzie zło? Im bardziej wciągająca książka, tym więcej gorących dyskusji, podczas których można nawzajem lepiej się poznać. I przy okazji zrozumieć siebie.

Świetnym pomysłem jest sięganie po literackie klasyki – nie brak książek, które mimo upływu czasu wciąż bawią, wzruszają i uczą. To często książki, na których wychowali się sami rodzice – teraz mogą sprawdzić, jak dzieci odbierają ich dawne ulubione postacie i czy tak samo są zafascynowane ich perypetiami.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *