Późne ząbkowanie czyli szkoła przetrwania rodzica i dziecka

Późne ząbkowanie czyli szkoła przetrwania rodzica i dziecka

Każdy czujny rodzic, w okolicach szóstego miesiąca życia dziecka, wypatruje pojawienia się pierwszego ząbka. Jednak, kiedy większość dzieci znajomych zaczęło już ząbkować, a własne dziecko, nadal kradnie serca całkowicie bezzębnym uśmiechem – rodzic zaczyna się martwić.

Kiedy pojawia się pierwszy ząbek?

Pierwszy ząb dziecka pojawia się zwykle po skończeniu przez niemowlę 6 miesiąca życia, chociaż znane są przypadki znacznie wcześniejszego ząbkowania. Niektóre dzieci mogą posiadać pierwszy ząb już w 3 miesiącu życia. W niezwykle rzadkich przypadkach, można spotkać się z sytuacją, w której noworodek rodzi się z zębem. Jeśli dziecko skończyło rok i nadal nie ma ani jednego ząbka, można mówić o późnym ząbkowaniu. Do czasu, osiągnięcia przez dziecko 3 roku życia, większość maluchów posiada 20 mlecznych zębów. Zęby mleczne są niezwykle ważne, nawet jeśli są tylko tymczasowe, ponieważ pomagają prawidłowo formować twarz dziecka i jednocześnie wspomagać wzrost zębów stałych w prawidłowej pozycji. Kilka lat później, pomiędzy szóstym a siódmym rokiem życia, pierwsze stałe zęby zaczynają rosnąć i ostatecznie zastępują każdy z mlecznych zębów. Ostatnie mleczaki powinny wypaść do 12-13 roku życia.

Późne ząbkowanie

Ponieważ szkliwo na zewnętrznej powierzchni zębów mlecznych jest cieńsze niż na zębach stałych, małe dzieci są szczególnie podatne na ubytki, które mogą wystąpić nawet w pierwszym zębie. Ważne jest, aby pomóc dziecku utrzymać dobrą higienę jamy ustnej od samego początku, zachęcając do właściwej pielęgnacji zębów i dziąseł. Pierwszy ząb dziecka może pojawić się nawet po ukończeniu 12 miesiąca życia – chociaż późne – jest to nadal fizjologiczne i naturalne zjawisko, nie wymagające podejmowania żadnych kroków. Wszystkie dzieci rozwijają się we własnym tempie, co niekoniecznie jest bezpośrednim skutkiem jakiegoś problemu zdrowotnego. Jeśli rodzic czuje się zaniepokojony, może odwiedzić dentystę, który zbada usta dziecka i albo uspokoi rodzica, zalecając dalsze oczekiwanie na pierwszego mleczaka, albo zleci dalsze badania. Mimo, że późne ząbkowanie jest naturalne, może powodować drobne utrudnienia wynikające z braku zębów. Pierwszym z nich jest karmienie pokarmami stałymi. Podobnie jak przy rozszerzaniu diety, pokarmy powinny być drobno pokrojone i miękkie, aby maluch bez trudu poradził sobie z ich przeżuciem. Trudności mogą również być spowodowane artykulacją dźwięków. Dzieciom bez zębów może być nieco trudniej wypowiadać pierwsze słowa.

Komplikacje wynikające z późnego pojawienia się mlecznych zębów

Kiedy ząbkowanie zaczyna się późno, może powodować również inne problemy, które mogą mieć bezpośredni wpływ na rozwój zębów stałych.  Korzenie zębów mlecznych blokują zęby stałe, co może przyczynić się do ich wzrostu w innym miejscu – skutkuje to krzywym zgryzem. Czasami zęby stałe zaczynają rosnąć przed mlecznymi, dając dziecku dwa rzędy zębów. Może się to wydawać katastrofalne, ale zazwyczaj nie ma powodów do obaw. Jeśli zęby mleczne są już luźne, powinny wypaść w ciągu najbliższych tygodni. Jeśli nie – warto rozważyć wizytę u stomatologa. Gdy zęby stałe pozostają pod powierzchnią dziąseł i zostają objęte próchnicą, powstałe zakażenie wokół korony każdego zęba może rozprzestrzenić się na otaczające tkanki. Warto pamiętać, że nawet zęby stałe, które pozostają jeszcze pod dziąsłami, mogą rozwijać próchnicę. Z czasem zepsuty ząb może nawet zacząć wpływać na otaczające zęby.

Diagnozowanie powikłań związanych z późnym ząbkowaniem

W przypadku podejrzenia o jakiekolwiek powikłania w obrębie jamy ustnej, dziecko powinno zostać zdiagnozowane przez stomatologa. Lekarz przeprowadzi podstawowe badanie ust dziecka, próbując ustalić źródło problemu. Jednak niektóre nieprawidłowości są niemożliwe do wykrycia podczas badania klinicznego, więc dentysta może zalecić dalsze badania, jak np. prześwietlenie. W takich sytuacjach, zazwyczaj zaleca się rutynowy RTG panoramiczny zębów dziecka (zalecany w wieku około ośmiu lub dziewięciu lat) Za pomocą prześwietlenia dentysta oceni:

• Kierunek, w którym będą rosły zęby
• Liczbę zębów
• Kształt, wielkość i stopień uformowania zębów
• Prawdopodobieństwo lub obecność choroby

Czy można coś zrobić?

Jeśli dziecko jest narażone na problemy rozwojowe – na przykład krzywe zęby, dentysta zaleci regularne monitorowanie, aby ponownie ocenić sytuację i interweniować w razie potrzeby. W zależności od problemu może zaoferować stosowanie ortodoncji w celu wyprostowania zębów dziecka lub po prostu zapewnić, że będą rosły prosto. W cięższych przypadkach, selektywne usunięcie problematycznych zębów mlecznych pomoże wpłynąć na kierunek, w którym będą rosły zęby stałe.

Czasem może dojść do sytuacji, w której rocznikowi zaczną rosnąć niemal wszystkie zęby w jednym czasie. Oczywiście wiąże się to z dolegliwościami bólowymi, zmniejszeniem apetytu i niespokojnym snem. Aby złagodzić ból, można stosować ogólnodostępne środki przeciwbólowe i przeznaczone dla niemowląt – wodne gryzaki, które po włożeniu do lodówki zmniejszają opuchliznę i uśmierzają dolegliwości.