Metody wykrywania narkotyków w materiałach badawczych

Narkotyki stają się sukcesywnie łatwiej dostępne i powszechniej stosowane przez coraz to młodsze osoby, również niepełnoletnie. Stosowanie testów narkotykowych, w przypadku uzasadnionych podejrzeń przyjmowania tych nielegalnych substancji, może pomóc w zapobieganiu uzależnienia od środków psychoaktywnych. Badanie na obecność narkotyków pozwala wykryć takie substancje, jak amfetamina, heroina, kokaina, morfina czy THC, zawarte w marihuanie i haszyszu. Przeprowadza się je w momencie zajścia podejrzenia, że dziecko weszło w posiadanie niepożądanych substancji, lub w momencie nietypowego zachowania osób, mogącego świadczyć o odurzeniu narkotykami.

Jak wykonać badanie na obecność narkotyków?

Najlepszym materiałem, przydatnym do wykrycia narkotyków, jest mocz. Możliwe jest również badanie krwi, śliny, a nawet włosów, które pomoże wykryć obecność różnego rodzaju substancji psychoaktywnych. Dostępne są zarówno badania wykonywane w laboratorium, jak i testy do domowego użytku. Samodzielne testy paskowe mają dość dużą dokładność, jednak niejednoznaczne wyniki warto potwierdzić w pracowni analitycznej.

Objawy wskazujące na użycie narkotyków

Istnieje szereg objawów, mogących dawać podstawę do wykonania testów na obecność narkotyków w organizmie. Wśród typowych symptomów należy wymienić:

• rozszerzone źrenice i brak ich reakcji na światło,
• nienaturalna aktywność bądź przeciwnie – spowolnienie zachowania,
• nietypowa wesołość, rozmowność,
• trudności w skupieniu uwagi,
• brak lub nadmierny apetyt,
• halucynacje,
• agresja.

Jeżeli zauważymy powyższe symptomy u osób z naszego otoczenia, warto zdecydować się na wykonanie badań, stwierdzających występowanie danego narkotyku w sprawdzanym materiale. Testy mogą dać dość dokładny wynik, jednak nie są w stanie wykazać, jak często i od jakiego czasu osoba uzależniona korzysta ze środków psychoaktywnych.

Badanie narkotyków w moczu

Substancje psychoaktywne w moczu utrzymują się dłużej niż we krwi; marihuana jest wykrywalna nawet do miesiąca czasu, morfina – do 6 dni, a ekstazy, kokaina i heroina – do 4 dni. Po zanurzeniu panelu w próbce moczu, już po 5 minutach uzyskujemy stosowny wynik. Jeżeli podstawowy test z moczu da wynik dodatni, warto jak najszybciej wykonać badanie laboratoryjne krwi, by wykluczyć lub potwierdzić obecność narkotyku w organizmie. Tego typu diagnostyka może niestety dać fałszywe wyniki – odczyn moczu może zostać zmieniony przez różne substancje chemiczne, zbyt niską czułość bądź podmianę próbek do badania. Podobnie spożycie niektórych pokarmów, na przykład dań zawierających mak, nierzadko daje fałszywie pozytywny wynik, mimo braku zażywania środków psychoaktywnych przez badaną osobę.

Wykrywanie narkotyków we krwi

Stężenie narkotyku we krwi utrzymuje się przez najkrótszy okres czasu, w stosunku do pozostałych materiałów badawczych. Badanie krwi pod kątem substancji psychoaktywnych jest stosowane zazwyczaj jedynie w uzasadnionych przypadkach, ze wskazania przez służbę medyczną. Marihuana utrzymuje się we krwi do 330 godzin, ecstazy i kokaina – dwie doby, a LSD – około 3 godzin. Zarazem badanie krwi daje najpewniejszy i najdokładniejszy wynik, przy zachowaniu odpowiednio krótkiego czasu pobrania materiału do badań.

Badanie narkotyków w ślinie

Test ze śliny jest możliwy do wykonania we własnym zakresie. Końcówką próbnika przeciera się wnętrze jamy ustnej przez 3 minuty, po czym tak nasączony próbnik umieszcza się na specjalnej płytce lub wprowadza ślinę do okienek testowych. Po około 10 minutach odczytujemy wynik. Morfina, heroina i kokaina są wykrywalne ze śliny do 24 godzin, amfetamina – do 50 godzin, natomiast marihuana i haszysz – do około 14 godzin. Testy na obecność narkotyków w ślinie działają analogicznie do testów, wykonywanych z moczu, charakteryzując się zbliżoną czułością i szybkością, i pozwalając na wykrycie kilku narkotyków jednocześnie.

Diagnozowanie obecności narkotyków we włosach

Włosy są w stanie najdłużej magazynować nawet niewielkie ilości zażytych narkotyków. Ślady praktycznie wszystkich substancji psychoaktywnych są przechowywane w mieszku włosowym do 90 dni. Wyjątkiem jest LSD, którego obecność zanika po 3 dniach. Badanie obecności narkotyków we włosach jest najbardziej dyskretną procedurą, pozwalającą w razie potrzeby wykonać diagnostykę bez wiedzy czy zgodny badanego, jak może mieć to konieczność chociażby w przypadku podejrzewania zażywania środków przez dziecko czy nastolatka. Jeżeli pomimo poważnej rozmowy i wyjaśnienia konsekwencji, nieletni odmawia dobrowolnego poddania się testom, badanie włosa pozyskanego chociażby ze szczotki do włosów, pozwala wykryć obecność narkotyków przyjętych do 3 miesięcy wstecz.

Aktualnie na rynku dostępne są różnorodne, niedrogie testy do samodzielnego wykonania, diagnozujące obecność substancji uzależniających w moczu. Testy, przeznaczone do domowego użytku, mogą być przydatne w wypadku, gdy dziecko zaprzecza przyjmowaniu narkotyków, lub chcemy skontrolować utrzymanie przez niego stanu abstynencji od substancji psychoaktywnych. Pozwalają one w szybki, łatwy i dyskretny sposób wykonać diagnostykę potwierdzającą lub zaprzeczająca przyjmowaniu narkotyków, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Prawidłowe wykrycie przyjęcia nielegalnych substancji psychoaktywnych w badanym materiale, pozwala na wdrożenie odpowiednich kroków, ułatwiających walkę z tym niezdrowym nałogiem.